3.1 Stand van de begroting

De gemeente als lokale overheid wordt met lastige financiële tijden geconfronteerd. Er is een sterke afhankelijkheid van geldstromen van het Rijk en daarnaast doen zich prijsstijgingen in het Sociaal domein voor en is sprake van een CAO-stijging van meerdere procenten.

Daarnaast is gedurende de afgelopen maanden sprake van een aantal ontwikkelingen die impact hebben op de financiële positie van Heemskerk. Wij nemen u in dit stadium mee in deze ontwikkelingen en het effect die deze hebben op de financiële positie van onze gemeente.

Herijking Gemeentefonds
De herijking van het Gemeentefonds is uitgesteld. Dit leidt tot een langere periode van onzekerheid met betrekking tot de inkomsten van het Rijk. De Algemene uitkering is voor Heemskerk verreweg de grootste bron van inkomsten. Door het uitstel is de impact van deze herijking voor Heemskerk nog niet goed in te schatten. In december 2020 wordt het financiële effect bekendgemaakt. De wijziging treedt in werking in het begrotingsjaar 2022. De herijking van het Gemeentefonds gaat niet alleen over het algemene gedeelte. Ook voor de middelen voor het Sociaal domein is het Rijk van mening dat deze beter over de gemeenten moeten worden verdeeld. De herijking richt zich nadrukkelijk op een herverdeling en niet op de totale omvang van de middelen. Er komt dus geen geld bij langs deze weg. Dit impliceert dat de herijking voor sommige gemeenten positief zal uitpakken, terwijl andere gemeenten minder middelen zullen ontvangen.

Financiën onder druk
Het financiële effect van de hierboven beschreven ontwikkelingen is nog niet volledig uitgekristalliseerd. Het college voorziet wel dat dit de komende jaren zal leiden leidt tot een tekort in het meerjarenperspectief. In de periode voor de coronacrisis gaven veel gemeenten reeds aan onder financiële druk te staan. De huidige situatie doet hier geen goed aan en de verwachting is dat de druk op de gemeentelijke financiën zal toenemen.

Toch is en blijft het de wens om de bestuurlijke ambities van het Coalitieakkoord zoveel mogelijk te realiseren. Dit dwingt ons om goed te kijken naar de omvang van de uitgaven en het mogelijk verhogen van de inkomsten. Hierdoor is het mogelijk om de effecten van de autonome ontwikkelingen op te vangen en tegelijkertijd te kunnen blijven investeren.

Prognose saldi begroting 2020-2024

De Begroting 2020-2023 sloot, met uitzondering van de jaarschijf 2023, met negatieve saldi af.
Voor het opstellen van het nieuwe financieel meerjarenperspectief zijn de bijstellingen naar aanleiding van de September- en Decembercirculaire 2019 meegenomen, net als de structurele effecten uit de Najaarsrapportage 2019 en de Jaarrekening 2019. Dit heeft het meerjarensaldo negatief beïnvloed. Tot slot zijn de raadsbesluiten met een financieel effect, die zijn genomen tot en met de raad april 2020, meegenomen in het opstellen van het nieuwe meerjarenbeeld. Dit zijn allemaal effecten van reeds genomen beslissingen.

De toekomstige ontwikkelingen die in onderstaande tabel zijn meegenomen, zijn nog afhankelijk van goedkeuring door de raad. Als eerste gaat het om de doorrekening van de uitgangspunten van de nieuwe Begroting 2021. Dit heeft een effect op de laatste jaarschijf die er nu bijkomt. Daarna is de opbrengst van de taskforce meegenomen die, wanneer alles wordt overgenomen door de raad, leidt tot een positief meerjarensaldo. Helaas komen daar de autonome en noodzakelijke ontwikkelingen bij, waardoor het meerjarenperspectief wederom omslaat naar negatief. Met name de meerjarige financiële vertaling van het onderwijs huisvestingsplan, de noodzakelijke investeringen in de ICT ontwikkelingen en de incidentele uitgaven voor de conservering van de tunnel Laan van Broekpolder en het vervangen van een kunstgrasveld zijn hier van grote invloed op. Aanvullend zijn nog de wensen meegenomen, wat leidt tot het nu gepresenteerde meerjarenperspectief.